Aspirin leblebi değil, önemli yan tesirleri olan bir İLAÇTIR... Bedava da dağıtılmıyor... Parayla satılıyor... İnsan “Herkes leblebi yesin” derken bile durup bir düşünür... Nasıl oluyor da bir “ilaç” için “herkes alsın” deniyor bunu anlamıyorum...
Binlerce yıldır kullanılmasına rağmen aspirinin kime yararlı, kime zararlı olduğu tartışması bir türlü bitmiyor. Kalp damar hastalarında ve riski yüksek olanlarda yararı zararından çok fazla. Ama kalp hastası olma ihtimali düşük olanlarda aspirinin kanama yapıcı etkisi yarardan çok zarara yol açıyor.
Durum böyleyken, büyük bir genelleme ile son günlerde “herkese” bol keseden Aspirin öneren tek taraflı reklamlarını görünce Aspirin hakkında yazmak şart oldu...Üretici firmalar kızacaklar ama televizyonlara çıkıp “Herkes bir aspirin almalı” diyen doktorların büyük yanlış yaptıklarını söylemek boynumuzun borcu. (Prof. Dr. E. Murat Tuzcu)
Öncelikle konuya şurdan başlayalım.
KİMLER DÜZENLİ ASPİRİN KULLANMALI :
Daha önce kalp krizi geçiren veya EKG, anjiyo, Ca score testi ile kalp damarlarında bir rahatsızlığı olduğu ispat edilen ERKEKLER Aspirin kullanmalıdır.
Kalbi veya beyni besleyen ya da bacaklara kan götüren arterlerde damar sertliğine bağlı tıkanıklıklar varsa, aspirinin yararlı olduğunu tüm uzmanlar kabul ediyor.
Kalp krizinin, inmenin nüksetmesini önlediğinde, kalpten ölüm riskini azalttığında herkes hem fikir.
Risk ne kadar yüksekse yarar da o kadar fazla. Örneğin, kalp krizi geçirirken alınacak aspirinin ölüm riskini azaltıcı etkisi, damarı tıkayan pıhtıyı eriten modern ilaçlarınkinden daha az değil.
"Eskiden baypas olacak hastalar eğer aspirin alıyorlarsa, kanama riskini artırır endişesiyle ameliyattan bir hafta önce ilacı kesmeleri istenirdi. Yapılan çalışmalar, aspirin alanlarda ameliyat sırasında veya hemen sonrasında görülen kalp krizlerinin, almayanlara göre daha az olduğunu gösterdi. Şimdi birçok kalp cerrahı, hastalarının aspirini kesmelerini değil mutlaka almalarını istiyor."
Hasta olmamak için şart mı?
Bilinen hastalığı olmayan kişilerde kalp damar hastalığının ortaya çıkmasını önlemek için alınan önlemlere ise birincil korunma diyoruz. Bu amaçla alınan aspirinin de kalp krizi, inme ve kalp damar hastalıklarını önlediğini gösteren kanıtlar var.
Bunun haricinde sigara, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, yüksek kolesterol, düşük HDL kolesterol, obezite, ailesinde erken enfarktüs gibi risk faktörlerinden ÜÇ veya daha fazlası olan 40 yaş üstü ERKEKLER de düzenli Aspirin almalıdır. (Çalışmalar şeker hastalarının aspirinden daha fazla yararlandığını gösteriyor.)
KİMLER DÜZENLİ ASPİRİN KULLANMAMALI :
1- Çalışmalar KADINLARIN erkeklerden farklı olarak aspirinden yararlanmadığını gösteriyor. Dolayısı ile şimdilerde lafı edilen “Menapozdan sonra kadınların mutlaka aspirin alması” şeklinde ki genelleme doğru değil.
Kanama eğiliminin artacağı tahmin edilen patolojik bir halde bulunanlar kullanmamalıdır. Emziren anneler ve gebeliğin son 3 ayında kullanılmamalıdır.
2- Aspirin, kadınlarda meme kanserini artırabiliyor. Bu konuda yayınlanan en son çalışmada (Journal of National Cancer İnstitue. June1,2005) araştırmacılar, her gün aspirin alan kadınlarda meme kanseri gelişme riskinin % 80 arttığını gösterdiler..
3- Doktoru özellikle önermedikçe yaşlıların düzenli Aspirin almaması gerektiğini düşünüyorum. Bildiğiniz gibi Aspirini veriş nedenimiz kanı sulandırması ve damar tıkanıklıklarını önlemesi ama bu faydası bazen istenmeyen yan tesirlere neden olabiliyor. Düzenli olarak düşük doz aspirin kullananlarda mide bağırsaklarda şiddetli kanama riskinin % 70, beyin kanaması ile felç geçirme riskinin ise % 40 arttığı gösterilmiştir.
Glukoz-6 fosfat dehidrogenaz eksikliği olanlar, Gastrointestinal kanalda kronik ve aktif ülseri olanlar kullanmamalıdır.
4- BMJ de mayıs ayında yayınlanan 10 bin kadın ve 10 bin erkek üzerinde yapılan bir çalışmada aspirinin, 70 yaşının üzerindeki kişilerde kalp krizi ve beyin damar tıkanıklığını azalttığı ama daha yüksek oranda mide barsak kanamalarına ve beyin kanamasına neden olduğunu gösterildi. Önerim; 70 yaşının üzerindeyseniz hele hele yüksek tansiyonunuz da varsa Aspirin almayın...
5- Düşük doz aspirin almanız (81-325 mg.) sizi aspirinin yan tesirlerinden korur demek yanlıştır. Araştırmalar bebek aspirini alanlarla normal aspirin alanlar arasında, kanama riski açısından bir fark olmadığını göstermektedir..
Bu konuda düzenli olarak bir yıl aspirin kullanan bir doktorun başına gelenler şu şekilde olmuş. "Bir sabah uyandığımda sağ gözümü kıpkırmızı gördüm. Göz doktorum kullandığım aspirinin yapmış olabileceğini söyleyince o gün bu gün bıraktım."
Birisi çıkıp da bana “Gözümde kanama yapan aspirinin beynimde neden kanama yapmayacağını sağlam delillerle anlatırsa” tekrar aspirin almaya başlayabilirim..
6- Alerjisi olanlar kesinlikle kullanmamalı. Aspirin kullanırken herhangi bir yerinizi kesmemeye azami dikkat etmelisiniz. Kanı sulandırdığı için kanama olmasını durumunda tehlike arz eder.
Özellikle astım, nazal polip ve nazal alerjisi olan kişilerin dikkatli olması gerekmektedir. Doktor kontrolü olmadan kullanmamalıdırlar.
Bu önemli bilgi ve yöntemlerden daha fazla kişinin faydalanması için, beğenip, paylaşmayı unutmayın lütfen...
- http://www.doktormurat.net/makale/55/aspirin-meselesine-noktayi-koyuyorum
- https://www.webmd.com/drugs/2/drug-1082-3/aspirin-oral/aspirin-oral/details/list-sideeffects
- http://www.doktormurat.net/makale/55/aspirin-meselesine-noktayi-koyuyorum
- http://www.milliyet.com.tr/yazarlar/prof.-dr.-e.-murat-tuzcu/aspirinin-bilinmeyen-yanlari-1495622/
- https://www.webmd.com/drugs/2/drug-1082-3/aspirin-oral/aspirin-oral/details
- https://www.drugs.com/sfx/aspirin-side-effects.html